This year is the 500th anniversary of the death of Leonardo da Vinci (Figure 1; Vinci, Italy [1452] to Amboise, France [1519]).Leonardo is probably the artist and scientist who represents the ideal model of the man of the Italian Renaissance. 1–3 The philosopher Pico della Mirandola wrote in 1486, De hominis dignitade, in which he stated that the mission of human beings was characterized by Leonardo da Vinci — the great Renaissance artist, inventor and anatomist — has 14 living male relatives, a new analysis of his family tree reveals. The new family tree could one day help Prezentacja dzieła autor: Leonardo da Vinci tytuł: "Mona Lisa" rok (wiek) powstania: ok. 1503-1506 r. technika: olej, deska wymiary: 97 cm x 53 cm miejsce przechowywania: Paryż – Luwr Analiza formy Na pierwszym planie widać postać kobiety w swobodnej pozie do połowy postaci, w sile wieku, ledwie widoczny, błąkający się uśmiech na twarzy, niezbyt urodziwa. cash. Leonardo da Vinci jest jednym z najbardziej cenionych i znanych malarzy na świecie. Niektóre jego dzieła zna prawie każdy. Najważniejsze z nich „Mona Lisa” (znajduje się w Luwrze) – najsłynniejszy obraz świata, „Dama z gronostajem” (Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie), „Ostatnia Wieczerza” (Mediolan – malowidło ścienne), „Człowiek witruwiański” (rysunek – Wenecja) czy „Autoportret” (Turyn). Ponieważ pochodził z nieprawego łoża, w czasach mu współczesnych nie miał możliwości kształcenia się na uniwersytetach. Ojciec widząc zdolności rysunkowe syna oddał go na przyuczenie do pracowni florenckiego złotnika i malarza. To tam Leonardo uczył się podstaw malarstwa i zdobnictwa. Przedstawiamy ciekawostki i wynalazki Leonarda da Vinci. Leonardo da Vinci // fot. depositphotos #1. Leonardo da Vinci – dzieciństwo Da Vinci urodził się 15 kwietnia 1452r. jako nieślubny syn florenckiego prawnika i chłopki. Chodził do wiejskiej szkoły, a mimo to, po analizie zostawionych po sobie notatek (z 13 tysięcy pozostało 6 tysięcy stron) i dzieł wiemy, że był filozofem, astronomem, inżynierem, architektem, anatomem, optykiem, malarzem, rysownikiem – prawdziwy człowiek renesansu. Leonardo krótko mieszkał z matką, która wydała się za mąż za awanturnika. Wówczas ojciec pozostawił go u dziadków, którzy z racji wieku niechętnie uczestniczyli w życiu małego chłopca. Bliskie relacje z małym Leonardo nawiązał natomiast stryj i to on zabierał chłopca na pole, gdzie Leonardo poznawał przyrodę. Stryj, który nie miał swoich dzieci zapisał bratankowi swój majątek. #2. W rzeczywistości nie nazywał się „Leonardo da Vinci” Leonardo nie miał nazwiska w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. Jego nazwisko – Lionardo di ser Piero da Vinci – oznacza w dosłownym tłumaczeniu „Leonardo, (syn) ser Piero z Vinci”. #3. Da Vinci mańkutem? Wiele lat uważano, że da Vinci był mańkutem. Badacze doszli jednak do wniosku, że był oburęczny. Potrafił jednocześnie pisać i malować druga ręką. Wypracował również umiejętność pisania lustrzanego. Wykorzystywał lustro, aby ocenić malarską twórczość z odwróconej perspektywy. #4. Da Vinci wyprzedzał epokę Leonardo da Vinci fascynował się mechaniką: projektował młyny, silniki napędzane wodą, tworzył modele i plany nt. drążenia tuneli przez góry, demonstrował podnoszenie ciężarów przy użyciu dźwigni i wyciągarek, zasady korzystania z pomp pobierających wodę z dużych głębokości. Wprowadził do użycia koła pasowe, korby, mechanizmy zębatkowe. Jego wynalazki są jednak sprzed ery patentów. Nie wiemy więc, jak wiele jego wynalazków weszło do użytku. Z całą pewnością jednak można stwierdzić, że jego szkice wyprzedzały jego epokę o kilkaset lat. #5. Maszyny wojenne Leonarda da Vinci Da Vinci projektował maszyny wojenne i obronne. Wśród jego wynalazków był czołg, który „strzelał” małymi kamieniami i napędzany wałem korbowym (do jego obsługi wystarczyło 2 dorosłych mężczyzn). W jego notatkach odnaleziono rysunki dział, które miotają małymi skałami z porównaniem do nawałnicy. Innym projektem, nad którą pracował była napędzana końmi maszyna wyposażona w cztery kosy przymocowane do obracającego się mechanizmu. Da Vinci wiedział, jak skonstruować różne mosty (nawet przenośne), znał metody niszczenia twierdz i fortec położonych nawet na skałach. W razie walki morskiej deklarował, że zna metody ataku i obrony. Jak się niedawno okazało był też wynalazcą zamka kołowego, nad którym pracował u schyłku XV wieku. Naukowcy odkryli, że na północy Włoch zastosowano użycie tego zamka w 1510r., a Leonardo pracował w tym rejonie w związku z fortyfikacjami na pobliskim zamku. Leonardo da Vinci – projekt czołgu // wikipedia, domena publiczna #6 Marzenia o lataniu Kiedy jako mały chłopczyk w kołysce leżał na dworze, nad jego głową przeleciał jastrząb. To wydarzenie wryło mu się w pamięć i uważał je za prorocze. Leonardo da Vinci czerpał on pomysły z obserwacji przyrody – twierdził, że ptaki latają zgodnie z zasadami matematyki. Marzył o tym, by również człowiek mógł latać. Projektował skrzydła bazujące na budowie skrzydeł nietoperzy, wykonywał modele z papieru i wosku, a następnie skonstruował maszynę latającą. Kronikarze twierdzą, że jeden z uczniów mistrza wykonał lot ze szczytu Monte Ceceri, ze śmiertelnym skutkiem. Projekt maszyny latającej // fot. wikipedia, domena publiczna Leonardo da Vinci zaprojektował także spadochron, który trzymany był za pomocą rąk. Projekt ten został przetestowany przez odważnego brytyjskiego skoczka w 2000r. w Parku Narodowym Krugera w płd. Afryce. Adrian Nicholas wzniósł się balonem na 3km wysokości z przypiętym spadochronem w kształcie piramidy, który wykonany był z sosnowego drewna, przez co ważył aż 84 kg. Zamiast bawełnianego płótna, użył jednak lnianego. Nicholas opadał łagodnie, ale na wysokości 600 metrów otworzył spadochron nowoczesny. Leonarda interesowała również lotnia, której skrzydła były rozpięte na siatkowym szkielecie. Ogon. jak u ptaka – był wachlarzowo rozpostarty. Skrzydła posiadały uchwyt, którym operował pilot. Projekt da Vinci został zrealizowany w 2002r. w Wielkiej Brytanii. Próba lotu została pomyślnie przeprowadzona przez światową mistrzynię lotniarstwa. Leonardo da Vinci porzucił w pewnym momencie projekty latające , gdyż nieudane próby rodziły w nim frustracje. #7. Leonardo da Vinci – projekt „samochodu” Mistrza renesansu interesowało także przemieszczanie się. Skonstruował automobil napędzany mechanizmem zegarowym, a nawet podobno wymyślił rower. Pierwowzór samochodu wyglądał bardziej jak „wózek samobieżny” – był to trójkołowiec napędzany zwiniętymi sprężynami mógł jechać wyłącznie do przodu i skręcać w prawo. Badacze z Muzeum Historii Nauki we Florencji zrekonstruowali model samochodu da Vinciego na początku XXI wieku w skali 1:3. Efekt ich prac możecie zobaczyć na zdjęciu poniżej. fot. wikipedia, domena publiczna #8. Produkcja farb Ponieważ mistrz malował, potrzebował farb, do produkcji których używano zmielonych minerałów. Początkowo rozcierano je w moździerzu, następnie Leonardo wpadł na pomysł zastosowania maszyny na wzór tłoczarki oliwy. Mechanizmem napędzającym była siła końskich mięśni. #9. Ostatnia Wieczerza Leonarda da Vinci Ostatnia Wieczerza to fresk w jadalni klasztoru dominikanów w Mediolanie. Technika jego malowania polega na szybkim nanoszeniu farby na mokry jeszcze tynk. Pracę taką należy wykonywać fragmentarycznie na nowo położone warstwy mokrego tynku („fresco” – świeży) i w dodatku farbami odpornymi na alkaliczny odczyn wapna. Leonardo, nie znając zasad tworzenia fresku, kładł farby na suchy tynk używając farb temperowych wymieszanych z olejami. Te błędy spowodowały, że stan fresku od dawna jest bardzo niezadawalający. Ostatnia wieczerza – Leonardo da Vinci // wikipedia, domena publiczna #10. Da Vinci i soczewki kontaktowe Leonardo da Vinci uważany jest ponadto za ojca soczewek kontaktowych, które jednak pozostały w sferze projektów. Soczewki korekcyjne mające kontakt z rogówką zostały przez niego opisane na początku XVI wieku. Inspiracją dla genialnego wynalazcy był angielski mnich Roger Bacon, który odkrył, że po zanurzeniu twarzy w szklanym pojemniku wypełnionym wodą, jest w stanie widzieć swoje barki. Da Vinci eksperymentował z miseczkami, które miałyby być nakładane na jedno oko, jednak ze względu na ograniczone możliwości techniczne tamtych czasów, wynalazek ten pozostał jedynie w sferze rozważań i projektu. #11. Da Vinci był wegetarianinem Da Vinci kochał zwierzęta. Potrafił kupować je na targu i wypuszczać na wolność. Jedzenie mięsa budziło w nim odrazę – był więc wegetarianinem, co było rzadkością w tamtych czasach. „Od wczesnych lat życia wyrzekłem się jadania mięsa. Przyjdzie czas, gdy ludzie tacy jak ja będą patrzeć na mordercę zwierząt tak samo, jak teraz patrzą na mordercę ludzi” napisał w swoich notatkach Leonardo. „Znano go w Mediolanie nie tylko z talentów, ale także z pięknej aparycji ,muskularnej sylwetki oraz uroku osobistego. Miał słabość do kolorowych strojów, często zakładał różową tunikę do kolan, choć w tamtym czasie większość ludzi nosiła dłuższe szaty. Niczego nie posiadał gdyż mało pracował dla zarobku, ale zawsze miał koło siebie służbę oraz trzymał konie. Wielką sympatią darzył wszystkie inne zwierzęta. Przechodząc przez plac, gdzie sprzedawano ptaki wydobywał je z klatek, a płacąc żądana cenę, puszczał je w powietrze i w ten sposób przywracał im straconą wolność. Z powody miłości do zwierząt większą cześć życia był wegetarianinem, choć zachowane w notatnikach listy zakupów świadczą o tym, że kupował mięso dla gości”, pisał w biografii Leonarda da Vinci Walter Isaacson. #12. Leonardo da Vinci i Windows 95 Jeden ze zbiorów notatek da Vinci – Kodeks Leicester – składający się z 72 stron, został w 1994r. zakupiony przez Billa Gatesa za 30 milionów dolarów. Niektóre notatki zostały wykorzystane jako wygaszacz ekranu w systemie Windows 95. #13. Astronom i fizyk Jeszcze przed powstaniem teorii heliocentrycznej i narodzinami Mikołaja Kopernika stwierdził, że słońce jest nieruchome. Czterdzieści lat przed Kopernikiem Da Vinci zanotował, że słońce jest statyczne i „nie porusza się”. Leonardo da Vinci był świetnym obserwatorem otaczającego go świata. Nic więc dziwnego, że zastanawiał się np. dlaczego niebo ma niebieski kolor? Podczas jednej z wędrówek zauważył, że gdy wspinał się wyżej, niebo stawało się piękniejsze. Podczas gdy wielu z nas po prostu podziwiałoby widok z górskiej wędrówki, on stawiał kolejne pytania. Leonardo był świadomy wilgoci w powietrzu dzięki swoim badaniom nad rzekami i obiegiem wody (jako pierwszy w historii postawił teorię, że cała woda spadająca w postaci deszczu pochodzi z parującej wody na ziemi). Da Vinci zasugerował więc, że para wodna składa się z maleńkich kropelek, zbyt małych, aby oczy mogły je zobaczyć. Jako pierwszy postawił teorię, że niebieski odcień nieba pochodzi z rozpraszania światła przez te maleńkie kropelki. Dopiero setki lat później prace fizyków kwantowych dokładnie wyjaśniły zjawisko dyfuzji. #14. Namalował „tylko” 15 obrazów Leonardo nie był płodnym malarzem. Ze względu na różnorodne zainteresowania często nie kończył swoich obrazów i projektów. Dużo czasu przeznaczał na obserwację natury, przeprowadzanie eksperymentów naukowych, czy zgłębianiu zagadnień anatomii ludzi i zwierząt (szacuje się, że w latach 1506-1513, Leonardo przeprowadził około 30 sekcji ludzkich zwłok, czego efektem są szczegółowe ilustracje przedstawiające budowę płuc i serca, mięśni tułowia, ramion, nóg czy twarzy, kręgosłupa czy krtani). W rezultacie „tylko” 15 obrazów przypisano jemu w całości lub w dużej części. #15. Kodeks Leicester O tym dziele wspomniałem już w jednym z poprzednich punktów. Warto jednak napisać o nim coś więcej. Kodeks Leicester to zbiór rękopisów Leonarda da Vinci, który składa się z 18 arkuszy. Nie ma on linearnego scenariusza – jest raczej mieszaniną obserwacji i teorii Leonarda z zakresu: astronomii, właściwości wody, skał i skamieniałości, powietrza i światła. Jak już wspomniałem został on zakupiony w 1994 roku przez Billa Gatesa. Swoją nazwę zawdzięcza Thomasowi Cook’owi, hrabiemu Leicester, który zakupił go 1719 roku. Stronice Kodeksu Leicester // wikipedia, domena publiczna #16. Śmierć u boku króla Leonardo da Vinci zmarł w 1519r. w Ambois nad Loarą przebywając od 1516 roku na dworze króla Franciszka I de Valois i tam znajduje się jego przypuszczalny grób. Legenda głosi, ze zmarł u boku samego króla, który bardzo płakał po śmierci przyjaciela. Niektóre źródła podają, że ostatnimi zdanie, które wypowiedział brzmiało: „Obraziłem Boga i ludzkość, robiąc za życia tak niewiele”. Przyczyną śmierci był prawdopodobnie drugi udar. Pierwszy sparaliżował mu prawą dłoń. Stary i schorowany niedługo przed śmiercią miał powiedzieć, iż nie odnajdzie już kanonu piękna. Czy artystom następnych epok to się udało? Nie wiem, wiem jednak że: „Istnieją trzy klasy ludzi: ci, którzy widzą; ci, którzy widzą, gdy im się pokaże; ci, którzy nie widzą”. Dzięki Monsieur Leonardo! Śmierć Leonardo da Vinci // Jean Auguste Dominique Ingres, wikipedia, domena publiczna #17. Leonardo da Vinci – wybrane cytaty • „Chód człowieka odbywa się zawsze na sposób ogólnego chodu zwierząt czworonożnych.” • „Ciesz się, jeśli znasz kres rzeczy, które twój duch planuje.” • „Dostojna jest prawda, (…) nawet rzeczy najmniejsze, gdy ona je chwali, stają się szlachetne.” • „Niczego nie napiszesz poszukując nowości.” • „Niech nie czyta mych prac zasadniczych, kto nie jest matematykiem.” • „Niektórzy nie powinni zwać się inaczej, jeno przewodami pokarmu i pomnożycielami kału (…) po nich, prócz pełnych wychodków, nic nie zostaje.” • „Niecierpliwość (…) matka głupoty” • „Przyroda jest pełna nieskończonych przyczyn, które nie były nigdy przedmiotem doświadczenia.” • „Ruch jest przyczyną wszelkiego życia.” • „Wśród wszystkich ustrojów zwierząt człowiek posiada najtępsze i najgrubsze uczucia.” • „Zmysły są ziemskie, a rozum znajduje się poza nimi, gdy myśli.” • „Żyjąc samotnie, wszystko zawdzięczać będziesz sobie.” • „Wiadomo, że rozpoznajemy wady raczej w dziełach cudzych niż własnych… gdy malujesz, powinieneś mieć pod ręką płaskie zwierciadło i często oglądać w nim swe dzieło. Jeśli je bowiem ujrzysz w odwróconym odbiciu wyda się jakoby wykonane ręką cudzą i lepiej osądzisz swe błędy.” • „My dzięki sztuce możemy się zwać wnukami Boga.” • „Muzyka nie może być zwana inaczej niż młodszą siostrą malarstwa, zważywszy, że jest przedmiotem słuchu, zmysłu pośledniejszego niż oko… malarstwo jest doskonalsze i przewyższa muzykę, gdyż nie umiera ono bezpośrednio po swym powstaniu…” • „Czyż nie widzisz, jak liczne są potrawy i czynności ludzkie? Czy nie widzisz, jak rozmaite są zwierzęta, a także drzewa, zioła i kwiaty? Czy nie widzisz różnorodności okolic górzystych i równinnych, źródeł, rzek, miast, budowli publicznych i prywatnych, narzędzi potrzebnych do użytku ludzkiego, szat rozmaitych, strojów i rzemiosł?” • „Ci, którzy uprawiają praktykę bez pilności lub – by rzec lepiej – bez nauki, są jak żeglarze wypływający na morze statkiem bez steru i busoli, nie mając nigdy pewności, dokąd się skierują.” Zobacz też: Oto i ona – Mona Lisa. Wyobraź sobie, że ta Pani, co godzinę przyjmuje średnio 500 osób! Mało komu dane jest jednak zobaczyć ją z naprawdę bliska, bo niewielki portret zawsze otacza tłum. Wszystkie oczy i smartfony skierowane są w stronę Mona Lisy, choć po drugiej stronie znajduje się słusznych rozmiarów płótno, czyli „Wesele w Kanie” Paolo Veronese – obraz równie wysokiej klasy, co Mona Lisa. Czemu więc to ona jest tak adorowana? Co sprawiło, że ten obraz jest tak sławny. Przecież w Luwrze są jeszcze cztery inne wielkie dzieła Leonarda. Tymczasem Mona Lisa to zaledwie niewielki portret włoskiej mieszczki. Na imię było jej Lisa Gherardini, po mężu Giocondo. Leonardo namalował ją niedługo po tym, jak urodziła pierworodnego syna. Pracy nad obrazem nie towarzyszyła jednak żadna niesamowita historia. Czemu więc to właśnie Lisa uśmiecha się do nas ze wszystkich kubków i magnesów z Luwru? Gdzie dokładnie prezentowana jest Mona Lisa? Do Mona Lisy nie sposób nie trafić – wystarczy podążać za tłumem. Obraz znajduje się w osobnej sali tuż obok Wielkiej Galerii. Dlaczego Mona Lisa jest sławna? Ciekawostki o obrazie, których możesz nie znać… Dzieła sztuki stają się sławne na skutek różnych czynników, a na sławę Mona Lisy złożył się nie jeden, a kilka z nich. Oto 3 najważniejsze: 1. Sława i geniusz artysty Pierwszy to sława i geniusz artysty, którym w tym wypadku oczywiście jest Leonardo da Vinci. Mona Lisa jest sławna, bo namalował ją wielki artysta, który znacząco pchnął europejskie malarstwo do przodu. Musisz wiedzieć. że Leonardo był znany i podziwiany już przez mu współczesnych. Jego sława sięgała daleko poza Italię, o czym świadczy chociażby to, że ostatnie lata życia spędził on na dworze króla Francji. Jedna z Legend głosi, że Leonardo da Vinci miał umrzeć w ramionach króla Francji Franciszka I. Nie trudno też natknąć się na informacje, że przybył do Francji ze swoimi ukochanymi obrazami w tym Mona Lisą. Tak naprawdę Franciszek odkupił jednak ten obraz od jego spadkobierców / Jean Auguste Dominique Ingres, Śmierć Leonarda da Vinci, źródło: Wikimedia Commons Ten fakt cały czas nie rozwiązuje jednak naszej zagadki. Leonardo nie jest przecież twórcą jednego obrazu. Z jakiegoś powodu tłumy ciągną jednak do Luwru, a nie do Muzeum Czartoryskich, by zobaczyć „Damę z Gronostajem”. W tym miejscu pojawia się czynnik numer dwa, czyli działalność XIX-wiecznych krytyków sztuki. 2. Działalność XIX-wiecznych krytyków sztuki „Dama z Gronostajem” bardzo długo była częścią prywatnej kolekcji i dopiero pod koniec XIX stulecia została udostępniona krakowskiej publiczności. W tym czasie Mona Lisa od kilku dekad wisiała na publicznej ekspozycji w Luwrze i była doskonale znana publiczności i krytykom. Obraz szczególnie wiele zawdzięcza Walterowi Paterowi – brytyjskiemu krytykowi, który zaczął wysuwać portret Lisy de Giocondo przed inne dzieła Leonarda. Karykatura przedstawiająca Waltera Patera, źródło: Wikimedia Commons Nieco wcześniej inny krytyk – tym razem francuz – zwrócił też uwagę na słynny uśmiech Mona Lisy i zaczął doszukiwać się w portrecie florenckiej mieszczki jakiegoś głębszego sensu. Potem posypały się kolejne analizy i interpretacje, których większość na romantyczną modłę utożsamiała Mona Lisę z kobietą fatalną. W modelce przestano widzieć żonę kupca, a zaczęto doszukiwać się kurtyzany, kochanki albo nawet kochanka Leonarda. Wszystkie te teorie i tak nie zdołały uczynić Mona Lisy najsłynniejszym obrazem świata. Jeszcze do 1911 r. za największe arcydzieło sztuki europejskiej była uznawana „Madonna Sykstyńska” Rafaela eksponowana obecnie w Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie. Potem wydarzył się jednak czynnik numer trzy, czyli słynna kradzież Mona Lisy. 3. Kradzież Mona Lisy Plan był prosty, złodziej przyszedł do muzeum w niedzielę w normalnych godzinach jego otwarcia, następnie schował się w nieużywanym schowku i spędził tam całą noc. Nazajutrz muzeum było zamknięte dla zwiedzających, bo w poniedziałki w muzeach zwyczajowo wykonuje się prace porządkowe. O poranku złodziej wyszedł więc z kryjówki, ubrał biały fartuch, jaki nosili pracownicy muzeum i udał się do salonu Carré, gdzie wisiała wówczas Mona Lisa. Tam zdjął obraz ze ściany i zabrał na zaplecze, gdzie wyjął Monę z ramy. Potem schował obraz pod płaszczem i wyszedł. Tak po prostu. Kradzież Mona Lisy – ilustracja z jednej z francuskich gazet / źródło: Wikimedia Commons Co ciekawe, zguby nie zauważono od razu. Pracownicy najwyraźniej byli zbyt zajęci swoimi rutynowymi obowiązkami. Jego brak zauważył dopiero malarz Louis Beroud. Beroud miał zamiar namalować obraz, przedstawiający Mona Lisę inne arcydzieła prezentowane w Salon Carré w Luwrze. Tuż po kradzieży przybył więc do muzeum, aby wykonać wstępny szkic. Problem w tym, że miejsce gdzie wisiała Mona Lisa było puste. Oczywiście Beroud zgłosił to strażnikom, ale Ci powiedzieli mu, że obraz został chwilowo zdjęty z wystawy, bo czeka go sesja zdjęciowa. Beroud wrócił więc za kilka godzin, ale w miejscu obrazu wciąż były jedynie puste haki. Wtedy stało się jasne, że nikt nie robi mu fotografii. Luwr został zamknięty na tydzień. Przeszukano każdy kąt muzeum, licząc na to, że obraz jest gdzieś w Luwrze. Ale nigdzie go nie było. Mona Lisa uciekła z Luwru, i to z pewnością nie sama. Ktoś zdjął ze ściany i wyniósł z muzeum. Ale kto to był? I dokąd ją zabrał? Luwr po kradzieży Mona Lisy / źródło: Wikimedia Commons O wydarzeniu dowiedziała się oczywiście prasa. Pod koniec sierpnia 1911 roku na okładkach większości francuskich pism pojawiła się albo reprodukcja Mona Lisy albo zdjęcie pustej ściany gdzie wcześniej wisiał obraz. Francuzi i cała Europa byli w szoku, bo podobne wydarzenie nie miało dotąd miejsca. Dziennikarze nie ustawali w spekulacjach, a publiczność przychodziła do muzeum tylko po to, aby zobaczyć haki, na których wisiała rama z Mona Lisą. Paryż 1911 r. Uliczny śpiewak, sprzedający ulotki z satyryczną piosenką na temat kradzieży Mona Lisy / źródło: CNN Niepewność trwała aż dwa lata. Po tym czasie obraz szczęśliwie odnalazł się we Włoszech. Okazało się, że złodziejem był były pracownik Luwru Vincenzo Peruggia. Gdy został złapany tłumaczył, że motywem kradzieży był powrót Mona Lisy do ojczyzny, czyli do Florencji. I były to z jego strony bardzo cwane posunięcie, bo dzięki temu dla Włochów stał się bohaterem narodowym. Tak naprawdę kradzież była jednak podyktowana znacznie prostszymi pobudkami. Peruggio po prostu chciał się wzbogacić na tej kradzieży. W końcu wpadł w momencie gdy chciał sprzedać obraz. Wtedy zdecydowanie nie wykazał się sprytem. Tylko niedoświadczony, zupełnie pozbawiony wyobraźni złodziej zgodziłby się na to, aby przy transakcji sprzedaży obrazu, o którym od dwóch lat mówiła cała Europa był dyrektor Galerii Uffizi we Florencji. A Perrugio na to przystał. Co więcej zgodził się na to, aby obraz został zabrany z jego hotelowego pokoju do Uffizi w celu dokładniejszego zbadania przez specjalistów. Jak nietrudno się domyślić nie doczekał się ani zwrotu obrazu, ani pieniędzy. Na drugi dzień była u niego policja z nakazem aresztowania. Peruggio przechowywał obraz w walizce z podwójnym dnem / źródło: CNN W międzyczasie dyrektor Uffizi powiadomił Luwr o tym, że ich zguba wreszcie się znalazła. Mona Lisa odbyła wtedy krótką wycieczkę po największych włoskich miastach, po czym w blasku chwały wróciła do Francji. Nie została na stałe we Włoszech, ale dzięki kradzieży stała się najsłynniejszą Włoszką w dziejach. Przez dwa lata była na ustach całej Europy. W prasie notorycznie pojawiały się reprodukcje obrazu. A pamiętajmy, że mówimy o czasach, kiedy dostęp do reprodukcji dzieł sztuki nie był tak prosty jak dzisiaj. Obraz można było zobaczyć jedynie na żywo, w muzeum albo w jakimś książkowym albumie. Po kradzieży praktycznie wszyscy, zarówno lepiej jak i gorzej wykształceni wiedzieli jednak jak wygląda Mona Lisa, bo nie sposób było nie usłyszeć o tej aferze. Ikona popkultury Wtedy Mona Lisa przestała być jedynie obrazem – stała się tym czym jest dzisiaj popkulturowym fenomenem, bohaterką memów, niezliczonych przeróbek – z wąsatą Mona Lisą Duchampa na czele. Wąsata Mona Lisa Duchampa ukazała się w 1919 r. w magazynie „Le Rire”. Przyczyną kontrowersji były nie tyle wąsy, co dopisek autora. LHOOQ to skrót od francuskiego wyrażenia „Elle a chaud au cul„, co znaczy „Ona ma gorący tyłek” / źródło: Wikimedia Commons Potem Mona Lisa bywała obiektem jeszcze kilku prób kradzieży i ataków. Ktoś usiłował zniszczyć ją żyletką, ktoś inny rzucił w nią kamieniem. Stąd pancerna szyba, stąd dziesiątki zabezpieczeń, stąd tłum turystów, którzy cykają setki zdjęć, aby udowodnić, że widzieli najsłynniejszy obraz świata. Najsłynniejszy obraz świata, nie Mona Lisę, bo umówmy się – nikt nie przychodzi tu, aby podziwiać XVI-wieczny portret i mistrzowską technikę Leonarda. Temu doświadczeniu bliżej jest do spotkania z celebrytką. Luwr, sala 711, widok współczesny / Źródło: Jumpstory Książki i artykuły dla dociekliwych: Grażyna Bastek, „Historia jednego obrazu: La Gioconda”, DwutygodnikMaria Poprzęcka, „O złej sztuce”, Warszawa 1998; w szczególności polecam rozdział pt. „Arcydzieła są zmęczone”.Donal Sasson, „Mona Lisa. Historia najsłynniejszego obrazu świata”, Poznań 2003. Muzyka wykorzystana w podcaście pochodzi z dwóch banków muzyki: Epidemic Sound oraz Free Music Archive. Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci Od wieków obrazy Leonarda da Vinci intrygują historyków sztuki. Znawcy jego twórczości uważają, że w swych dziełach zawarł swego rodzaju przesłanie, którego z niewiadomych przyczyn, nie mógł wyrazić otwarcie. Co takiego kryje się w obrazach mistrza renesansu? Ostatnia wieczerzaPortret Isabelli d’EsteDama z łasiczkąSalvator MundiMona Lisa Ostatnia wieczerza Co na tym obrazie może łączyć Jezusa i Judasza? Legenda głosi, że do obydwu postaci malarzowi pozowała ta sama osoba. Podobno Leonardo „swojego Jezusa” znalazł podczas próby kościelnego chóru – przyszły model był jego członkiem. Praca poszła sprawnie, a artysta był zadowolony z efektu. Długo jednak nie mógł znaleźć nikogo, kto mógłby zapozować do postaci Judasza. Było to tak frustrujące, że odłożył prace nad obrazem aż na 3 lata. Wtedy też spotkał mężczyznę, który… pijany zasnął w rowie. Leonardo zaprosił go do współpracy. Gdy obraz został skończony, model wyznał, że 3 lata wcześniej pozował do roli Jezusa. Okazało się, że obydwoje o tym zapomnieli! Inną rzeczą wartą zwrócenia uwagi na tym obrazie, jest przewrócona solniczka obok Judasza. Przesąd głosi, że rozsypana sól zwiastuje nieszczęście, może to być bardzo symboliczne zważywszy na tematykę obrazu – moment, gdy Jezus oznajmia, iż jeden z jego uczniów dopuści się zdrady. Portret Isabelli d’Este Obraz został niedawno znaleziony i według naukowców jest autorstwa Leonarda da Vinci. Wskazuje na to pigment i podkład identyczny z tymi, których używał artysta, a także sama postać kobiety – jest ona niewiarygodnie podoba do Mona Lisy. Tylko spójrzcie na ten uśmiech! Dama z łasiczką To jedno ze słynniejszych dzieł Leonarda da Vinci, niedawno poddano analizie specjalnym skanerem. Wyniki bardzo zaskoczyły badaczy. Okazało się, że na początku nie było na nim żadnej łasiczki! Przynajmniej dwie wersje portretu zostały namalowane na płótnie, zanim przybrały formę, którą znamy teraz. Dwie pierwsze,e nie przedstawiały żadnego zwierzęcia – łasiczka została domalowana dużo później. Salvator Mundi Jeśli przyjrzyj się bardzo dokładnie, zauważysz, że kula w dłoni Jezusa jest przezroczysta. Leonardo, który dokładnie studiował prawa optyki, powinien wiedzieć, że tło kryjące się za kryształową kulą nie może pojawić się w ten sposób. Tło powinno być powiększone i nieostre! Mona Lisa To chyba najbardziej intrygujący obraz mistrza renesansu. Kryje w sobie wiele tajemnic, które co i rusz próbują rozwikłać naukowcy, doszukując się w obrazie coraz większej ilości szczegółów i niedopatrzeń. Mało kto jednak wie, że nie tak dawno temu obraz próbowano zniszczyć. W 1956 roku niejaki Ugo Ungaza rzucił w obraz kamieniem! Od tamtej pory przy lewym łokciu tajemniczej Mona Lisy, można dojrzeć uszczerbek farby. A modelka tylko się na to uśmiecha… Znacie inne ciekawostki powiązane z genialnym Leonardo da Vinci? Podzielcie się z nami! Kliknij, aby ocenić ten post! [Całkowite: 5 Średnia: 5]

ciekawostki o leonardo da vinci